“Ze vragen hoe het met me gaat, maar ze zijn dan meteen bezig met het meten van mijn bloeddruk of zo. Je kan precies horen of je welkom bent met je verhaal of niet.” (cliënt ouderenzorg)
Heel gek, maar het geven van ‘aandacht’ aan cliënten wordt soms gezien als tijdverspilling. Er moeten zoveel handelingen in de zorg gebeuren, dat het erbij inschiet. Voor handelingen in de zorg wordt betaald, voor het geven van aandacht niet. Toch is het geven van echte aandacht heel belangrijk. Zowel voor je cliënt als voor jezelf. Al is het maar een paar minuten.
6 grote voordelen van aandachtstijd
- Je hebt veel beter contact met je cliënt
- Je krijgt te horen wat de echte vraag van de cliënt is
- Je kunt je zorg veel beter afstemmen op wat iemand nodig heeft
- Je hebt meer plezier in je werk
- Je hebt (heel paradoxaal) vaak minder tijdsdruk
- Het geeft voldoening om er voor de cliënt ‘te zijn’
Doordat je beter gefocust bent op de persoon die je voor je hebt, ben je minder afgeleid. Je maakt minder fouten. Je weet beter wat er écht toe doet. Het geeft jezelf rust als je toekomt aan het belangrijkste. Je kunt na je dienst meer tevreden zijn met wat je die dag hebt gedaan.
Aandacht geven, hoe doe je dat?
Tijd nemen voor de cliënt lijkt eenvoudig. In de hektiek van uitval van collega’s lijkt dit uit het zicht te raken. Dan is het de kunst om terug te gaan naar waar het om gaat. Tijd nemen voor de cliënt uit zich op de volgende manieren:
- Toestemming vragen om een kamer/huis van iemand binnen te gaan
- Jezelf voorstellen, een hand geven bij de eerste ontmoeting
- Oogcontact maken
- Vragen hoe de cliënt zich (vandaag) voelt
- Met aandacht luisteren, teruggeven wat je hoort
- Geestelijk en emotioneel aanwezig zijn
- Ingaan op emoties van de ander
Belangrijk is je lichaamstaal. Die kan haast en onrust uitstralen, maar ook rust en ontspanning. Door te blijven staan of juist te zitten maak je non-verbaal duidelijk of je tijd neemt voor iemand of dat je op het punt staat om door te rennen. Je kunt het tijd nemen voor je cliënt bevorderen, door een aantal gewoontes aan te nemen.
- Tussen twee cliëntcontacten een kort moment even bewust te ontspannen
- De cliënt te laten merken dat je tijd voor hem of haar hebt
- Te overleggen over je tijd, laat de ander (mee)beslissen: wat is nu belangrijk?
- Open te staan voor vragen
- Altijd de eerste 3 tot 5 minuten aandacht geven, even niets ‘hoeven’ doen
“Ik heb geleerd om bij het binnenkomen in iemands huis de tijd te nemen. Vooral als het de eerste keer is. Er vallen dan meteen allemaal dingen op hun plek. De persoon, het belangrijkste probleem, het vertrouwen dat de ander in jou moet hebben.” (wijkverpleegkundige)